Dzieci w Anglii rozpoczynają naukę szkolną zazwyczaj w wieku czterech lat, kiedy trafiają do klasy przygotowawczej (reception class), choć obowiązek szkolny formalnie zaczyna się po ukończeniu piątego roku życia [1][3]. Angielski system edukacyjny znacząco różni się od polskiego, zarówno pod względem wieku rozpoczęcia nauki, jak i struktury całego procesu kształcenia. W niniejszym artykule przybliżymy szczegóły dotyczące tego, kiedy i jak najmłodsi Anglicy rozpoczynają swoją edukacyjną podróż.
Wiek rozpoczęcia edukacji w Anglii
System edukacyjny w Anglii zakłada, że dzieci zazwyczaj zaczynają uczęszczać do szkoły w wieku czterech lat [1]. Jest to wcześniej niż w wielu innych krajach europejskich. Formalnie obowiązek szkolny rozpoczyna się po ukończeniu piątego roku życia, jednak w praktyce większość rodziców decyduje się posłać swoje dzieci do szkoły już w wieku czterech lat, kiedy mogą one dołączyć do klasy przygotowawczej, zwanej „reception class” [1][3].
Ta wczesna klasa przygotowawcza stanowi łagodne wprowadzenie do edukacji szkolnej. Dzieci uczą się głównie poprzez zabawę, a program nauczania jest tak skonstruowany, by rozwijać podstawowe umiejętności społeczne, językowe oraz matematyczne, jednocześnie dbając o to, by nauka była dla maluchów przede wszystkim przyjemnością [3].
Warto podkreślić, że obowiązek szkolny w Anglii trwa od piątego do szesnastego roku życia. Jednakże od niedawna wprowadzono przepisy, zgodnie z którymi młodzież musi kontynuować jakąś formę edukacji lub praktyk zawodowych aż do osiągnięcia pełnoletności, czyli do ukończenia osiemnastego roku życia [1][4].
Struktura angielskiego systemu edukacji
Angielski system edukacyjny jest podzielony na kilka kluczowych etapów, przez które przechodzą uczniowie. Zanim dzieci trafią do właściwej szkoły podstawowej, mogą uczęszczać do przedszkola (nursery) oraz przedszkola przygotowawczego (preschool), które nie są obowiązkowe, ale są powszechnie wybierane przez rodziców [3][4].
Po klasie przygotowawczej dzieci kontynuują naukę w szkole podstawowej (primary school), która trwa sześć lat [3]. W trakcie tego etapu edukacji uczniowie przechodzą przez dwa poziomy nauczania – Key Stage 1 (klasy 1-2) oraz Key Stage 2 (klasy 3-6). Każdy z tych poziomów kończy się odpowiednimi testami sprawdzającymi postępy w nauce [5].
Po ukończeniu szkoły podstawowej, w wieku około jedenastu lat, dzieci przechodzą do szkoły średniej (secondary school). Ten etap edukacji trwa pięć lat i obejmuje Key Stage 3 (klasy 7-9) oraz Key Stage 4 (klasy 10-11) [4]. Na końcu Key Stage 4, czyli w wieku szesnastu lat, uczniowie przystępują do egzaminów GCSE (General Certificate of Secondary Education), które stanowią odpowiednik polskiego egzaminu ósmoklasisty, ale z większą liczbą przedmiotów do wyboru [5].
Rodzaje szkół dostępnych w Anglii
System szkolnictwa w Anglii oferuje rodzicom i dzieciom wybór spośród różnych typów placówek edukacyjnych. Główne kategorie to szkoły państwowe (state schools), szkoły prywatne (private schools, często nazywane „independent schools”) oraz szkoły wyznaniowe (faith schools) [1].
Szkoły państwowe są finansowane z budżetu państwa i nie pobierają opłat za naukę. Większość dzieci w Anglii uczęszcza właśnie do tego typu placówek. Warto jednak zauważyć, że wśród szkół państwowych istnieją różne podtypy, takie jak szkoły prowadzone przez władze lokalne, akademie czy tzw. „free schools” [1].
Szkoły prywatne są niezależne od państwa i pobierają czesne, które może być bardzo wysokie. Często oferują mniejsze klasy, szerszy program nauczania i lepsze wyposażenie. Niektóre z najbardziej prestiżowych szkół prywatnych w Anglii mają wielowiekową tradycję i cieszą się światową renomą [1].
Szkoły wyznaniowe mogą być zarówno państwowe, jak i prywatne, ale ich program nauczania jest oparty na wartościach określonej religii, najczęściej chrześcijaństwa (szkoły anglikańskie, katolickie), ale istnieją też szkoły żydowskie, muzułmańskie i innych wyznań [1].
Warto wspomnieć, że w Anglii rodzice mają również prawo do edukacji domowej swoich dzieci, jeśli zapewnią im odpowiedni poziom nauczania [1].
Proces zapisów do angielskich szkół
Zapisy do szkół w Anglii to proces, który wymaga odpowiedniego planowania. W przypadku szkół podstawowych, rodzice zazwyczaj składają wnioski o przyjęcie dziecka do szkoły rok przed planowanym rozpoczęciem nauki [1]. Dokładne terminy mogą się różnić w zależności od regionu, ale generalnie wnioski do szkoły podstawowej składa się między wrześniem a styczniem na rok przed rozpoczęciem nauki.
W przypadku szkół średnich, proces rekrutacyjny zazwyczaj rozpoczyna się we wrześniu lub październiku ostatniego roku szkoły podstawowej [1]. Rodzice mogą wybrać kilka preferowanych szkół, ale ostateczna decyzja zależy od dostępności miejsc oraz kryteriów przyjęć stosowanych przez daną placówkę.
Kryteria przyjęć mogą obejmować takie czynniki jak: odległość miejsca zamieszkania od szkoły, posiadanie rodzeństwa już uczęszczającego do danej szkoły, wyniki testów (w przypadku szkół selekcyjnych) czy przynależność religijna (w przypadku szkół wyznaniowych) [1].
Organizacja roku szkolnego w Anglii
Rok szkolny w Anglii jest podzielony na trzy trymestry, co różni go od polskiego systemu opartego na dwóch semestrach. Trymestry te to: jesienny (autumn term), wiosenny (spring term) i letni (summer term) [5]. Między trymestrami uczniowie mają przerwy wakacyjne.
Pierwsze wakacje przypadają w październiku i trwają zazwyczaj tydzień. Następnie jest dłuższa przerwa świąteczna na przełomie grudnia i stycznia. Kolejne ferie przypadają w lutym i trwają około tygodnia. Przerwa wielkanocna wypada na przełomie marca i kwietnia. Najdłuższe wakacje są latem – rozpoczynają się w lipcu i trwają do września [5].
Warto dodać, że szczegółowy kalendarz roku szkolnego może się nieznacznie różnić w zależności od szkoły i regionu, gdyż władze lokalne mają pewną swobodę w jego ustalaniu [5].
Egzaminy w angielskim systemie edukacji
Egzaminy szkolne w Anglii odgrywają istotną rolę w procesie edukacji. Jak wspomniano wcześniej, uczniowie przystępują do testów na zakończenie każdego Key Stage, ale najważniejsze są egzaminy GCSE, które zdają w wieku 16 lat, na zakończenie obowiązkowej edukacji [5].
Po ukończeniu 16 lat uczniowie mogą kontynuować naukę w tzw. „sixth form” (odpowiednik polskiego liceum) lub w college’u. Na tym etapie przygotowują się do egzaminów A-level, które zdają w wieku 18 lat. Wyniki tych egzaminów są kluczowe przy ubieganiu się o miejsce na uniwersytecie [5].
System egzaminacyjny w Anglii jest bardzo rozbudowany i daje uczniom dużą swobodę w wyborze przedmiotów, które chcą zdawać. Dzięki temu młodzi ludzie mogą wcześnie koncentrować się na dziedzinach, które ich najbardziej interesują i w których planują rozwijać swoją przyszłą karierę [5].
Różnice między angielskim a polskim systemem edukacji
Porównując angielski i polski system edukacji, można zauważyć kilka istotnych różnic. Przede wszystkim, dzieci w Anglii rozpoczynają formalną edukację wcześniej, zazwyczaj w wieku czterech lat, podczas gdy w Polsce obowiązek szkolny zaczyna się w wieku siedmiu lat (choć dzieci sześcioletnie muszą odbyć roczne przygotowanie przedszkolne) [3][4].
Kolejną różnicą jest struktura systemu. W Anglii edukacja podstawowa trwa sześć lat, a następnie uczniowie przechodzą do szkoły średniej. W Polsce szkoła podstawowa trwa osiem lat, po czym uczniowie wybierają typ szkoły ponadpodstawowej [3][4].
Również system egzaminacyjny różni się znacząco. W Anglii uczniowie zdają egzaminy GCSE z wielu przedmiotów, które sami wybierają (zazwyczaj z 8-10 przedmiotów), a następnie mogą zredukować ich liczbę do 3-4 na poziomie A-level. W Polsce egzamin ósmoklasisty obejmuje tylko kilka przedmiotów, a matura jest zdawana z większej liczby przedmiotów niż A-level [5].
Podsumowanie
Edukacja w Anglii rozpoczyna się dla większości dzieci w wieku czterech lat, kiedy trafiają do klasy przygotowawczej, choć formalny obowiązek szkolny zaczyna się po ukończeniu piątego roku życia [1][3]. System ten jest bardzo rozbudowany i oferuje różnorodne ścieżki edukacyjne, dostosowane do potrzeb i możliwości uczniów.
Angielski model edukacji kładzie duży nacisk na indywidualny rozwój dziecka, umożliwiając mu stosunkowo wcześnie koncentrowanie się na dziedzinach, które najbardziej je interesują. Jednocześnie zapewnia solidne podstawy wiedzy ogólnej w początkowych latach nauki [3][5].
Niezależnie od wybranego typu szkoły, angielski system edukacyjny stawia przed uczniami wysokie wymagania, przygotowując ich do funkcjonowania w konkurencyjnym środowisku globalnym, a jednocześnie dbając o harmonijny rozwój ich osobowości i talentów.
Źródła:
[1] https://blog.polplan.co.uk/jak-zapisac-dziecko-do-szkoly-w-uk/
[2] https://www.cal.org.pl/wp-content/uploads/2012/10/MANUAL_CALOSC.pdf
[3] https://holistic.news/edukacja-w-wielkiej-brytanii-system-o-ktorym-kraza-legendy/
[4] https://policealna.gowork.pl/blog/jak-wyglada-system-edukacji-w-wielkiej-brytanii-etapy-poziomy/
[5] https://www.jpedukacja.pl/porady/edukacja-w-anglii-jak-wyglada/
Program Bell to dynamiczny portal edukacyjny, który łączy pasję do języków obcych z wszechstronnym rozwojem osobistym. Tworzymy wartościowe treści w sześciu kluczowych obszarach: językach obcych, edukacji, karierze i biznesie, rozwoju osobistym, podróżach i kulturze oraz poradach praktycznych. Nasze motto „Rozbrzmiewamy w wielu językach” odzwierciedla naszą misję tworzenia przestrzeni, gdzie wiedza i rozwój spotykają się z międzykulturowym dialogiem.