Planowanie stażu na nauczyciela dyplomowanego to proces, który wymaga starannego przygotowania i znajomości obowiązujących przepisów. Niestety, od 1 września 2022 roku zaszły istotne zmiany w systemie awansu zawodowego nauczycieli. W tym artykule szczegółowo wyjaśnimy, jakie obecnie są możliwości rozpoczęcia stażu na nauczyciela dyplomowanego, jakie warunki należy spełnić oraz jak przygotować się do tego procesu.
Aktualne przepisy dotyczące stażu na nauczyciela dyplomowanego
Pierwszą i najważniejszą informacją, którą należy przekazać wszystkim zainteresowanym nauczycielom, jest fakt, że ostatnim rokiem szkolnym, w którym można było rozpocząć staż na stopień nauczyciela dyplomowanego według dotychczasowych przepisów, był rok szkolny 2021/2022. Od 1 września 2022 roku nie ma już możliwości rozpoczęcia stażu w tej formie [1][3]. Ta zmiana wynika z kompleksowej reformy systemu awansu zawodowego nauczycieli.
Nauczyciele, którzy zdążyli rozpocząć staż przed 1 września 2022 roku, mogą kontynuować swój awans zawodowy według przepisów dotychczasowych [1]. Oznacza to, że realizują oni staż zgodnie z wcześniej obowiązującymi zasadami i wymaganiami. Natomiast osoby, które nie rozpoczęły stażu przed wskazaną datą, muszą ubiegać się o stopień nauczyciela dyplomowanego już według nowych przepisów [4].
Różnice między starą a nową ścieżką awansu zawodowego
Reforma systemu awansu zawodowego nauczycieli wprowadziła istotne zmiany w procesie uzyskiwania stopnia nauczyciela dyplomowanego. Warto zrozumieć te różnice, by odpowiednio zaplanować swój rozwój zawodowy.
Stara ścieżka awansu (dla rozpoczynających staż przed 1.09.2022)
Nauczyciele, którzy rozpoczęli staż przed 1 września 2022 roku, realizują go według dotychczasowych zasad. Proces ten obejmuje:
1. Opracowanie planu rozwoju zawodowego na okres stażu
2. Realizację zaplanowanych działań rozwojowych
3. Złożenie sprawozdania z realizacji planu po zakończeniu stażu
4. Uzyskanie oceny dorobku zawodowego od dyrektora szkoły [1][5]
Plan rozwoju zawodowego stanowi kluczowy element stażu. Dokument ten musi zostać zatwierdzony przez dyrektora szkoły i zawierać konkretne cele oraz działania, które nauczyciel zamierza realizować w trakcie stażu [1][5].
Nowa ścieżka awansu (po 1.09.2022)
Nauczyciele, którzy nie rozpoczęli stażu przed 1 września 2022 roku, podlegają nowym przepisom dotyczącym awansu zawodowego. Zgodnie z nowymi regulacjami:
1. Nauczyciel musi przepracować co najmniej 5 lat i 9 miesięcy od uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego, aby móc ubiegać się o stopień nauczyciela dyplomowanego [4]
2. Proces awansu opiera się na spełnieniu określonych wymagań dotyczących doskonalenia warsztatu pracy, umiejętności dzielenia się wiedzą oraz realizacji zadań na rzecz oświaty [4][5]
3. Nauczyciel składa wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego wraz z dokumentacją potwierdzającą spełnienie wymagań [5]
Kluczowe elementy planowania ścieżki awansu zawodowego
Niezależnie od tego, czy nauczyciel realizuje staż według starych czy nowych przepisów, istnieją pewne kluczowe elementy, które należy uwzględnić w planowaniu awansu zawodowego na stopień nauczyciela dyplomowanego.
Opracowanie planu rozwoju zawodowego
Dla nauczycieli realizujących staż według dotychczasowych przepisów, opracowanie planu rozwoju zawodowego jest obowiązkowym elementem stażu. Plan ten powinien:
– Być dostosowany do specyfiki i potrzeb szkoły
– Uwzględniać osobisty rozwój nauczyciela
– Zawierać konkretne i mierzalne cele
– Określać sposoby realizacji tych celów
– Wskazywać terminy realizacji poszczególnych działań [1][5]
Plan rozwoju zawodowego musi zostać zatwierdzony przez dyrektora szkoły, co stanowi formalne rozpoczęcie stażu [1]. Warto pamiętać, że dobrze przygotowany plan zwiększa szanse na pozytywną ocenę po zakończeniu stażu.
Realizacja i dokumentowanie działań rozwojowych
W trakcie stażu nauczyciel zobowiązany jest do realizacji działań zaplanowanych w planie rozwoju zawodowego oraz do dokumentowania podjętych aktywności. Dokumentacja ta będzie stanowić podstawę do opracowania sprawozdania z realizacji planu po zakończeniu stażu [1][5].
Realizacja planu rozwoju zawodowego powinna obejmować:
– Doskonalenie warsztatu i metod pracy
– Ewaluację własnych działań dydaktycznych
– Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami
– Współpracę z innymi nauczycielami i instytucjami
– Realizację zadań na rzecz oświaty i środowiska lokalnego [4][5]
Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego
Po zakończeniu stażu nauczyciel składa sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego [1][5]. Dokument ten powinien zawierać:
– Opis zrealizowanych działań
– Analizę stopnia realizacji celów określonych w planie
– Refleksję nad własnym rozwojem zawodowym
– Dowody potwierdzające realizację zaplanowanych działań [5]
Sprawozdanie stanowi podstawę do dokonania przez dyrektora szkoły oceny dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu [1]. Pozytywna ocena jest warunkiem koniecznym do przystąpienia do dalszych etapów procesu awansu zawodowego.
Postępowanie kwalifikacyjne na stopień nauczyciela dyplomowanego
Finalnym etapem procesu awansu zawodowego jest postępowanie kwalifikacyjne, które różni się w zależności od tego, czy nauczyciel realizuje staż według starych czy nowych przepisów.
Według dotychczasowych przepisów
Nauczyciele, którzy rozpoczęli staż przed 1 września 2022 roku, po zakończeniu stażu i uzyskaniu pozytywnej oceny dorobku zawodowego, składają wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego. Do wniosku dołączają:
– Dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe
– Zaświadczenie o akceptacji komisji kwalifikacyjnej na stopień nauczyciela mianowanego
– Zaświadczenie dyrektora szkoły o wymiarze zatrudnienia i zajmowanym stanowisku
– Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego
– Ocenę dorobku zawodowego [5]
Według nowych przepisów
Nauczyciele, którzy nie rozpoczęli stażu przed 1 września 2022 roku, podlegają nowym przepisom. Po przepracowaniu co najmniej 5 lat i 9 miesięcy od uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego, mogą złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego wraz z opisem i analizą sposobu realizacji wymagań określonych w nowych przepisach [4].
Podsumowanie: co robić, gdy nie zdążyłeś rozpocząć stażu?
Jeśli nie zdążyłeś rozpocząć stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego przed 1 września 2022 roku, musisz realizować awans zawodowy według nowych przepisów. Oznacza to, że:
1. Musisz przepracować co najmniej 5 lat i 9 miesięcy od uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego [4]
2. W tym czasie powinieneś realizować działania rozwojowe spełniające wymagania określone w nowych przepisach
3. Po upływie wymaganego okresu możesz złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego [4][5]
Warto pamiętać, że mimo zmiany przepisów, istota awansu zawodowego pozostaje taka sama – chodzi o systematyczny rozwój kompetencji zawodowych i dzielenie się wiedzą z innymi nauczycielami.
Źródła:
[1] https://ecrkbialystok.com.pl/index.php/aktualnosci_sg/1021-awans-zawodowy-na-stopien-nauczyciela-dyplomowanego-wg-starej-sciezki
[2] https://www.specjalni.pl/2024/08/nauczyciel-poczatkujacy-na-sciezce.html
[3] https://www.gov.pl/web/edukacja/wdrazanie-nowego-systemu-awansu-zawodowego-nauczycieli-w-swietle-przepisow-przejsciowych
[4] https://ecrkbialystok.com.pl/aktualnosci-sg/1035-awans-zawodowy-na-stopien-nauczyciela-dyplomowanego-wg-nowej-sciezki
[5] https://www.portaloswiatowy.pl/awans-na-nauczyciela-dyplomowanego/opis-i-analiza-sposobu-realizacji-wymagan-a-sprawozdanie-ze-stazu-na-nauczyciela-dyplomowanego-21662.html
Program Bell to dynamiczny portal edukacyjny, który łączy pasję do języków obcych z wszechstronnym rozwojem osobistym. Tworzymy wartościowe treści w sześciu kluczowych obszarach: językach obcych, edukacji, karierze i biznesie, rozwoju osobistym, podróżach i kulturze oraz poradach praktycznych. Nasze motto „Rozbrzmiewamy w wielu językach” odzwierciedla naszą misję tworzenia przestrzeni, gdzie wiedza i rozwój spotykają się z międzykulturowym dialogiem.