Tak, przedmiot biznes i zarządzanie pojawia się już w programie drugiej klasy szkół ponadpodstawowych. Został on oficjalnie wprowadzony od września 2023 roku, zastępując dotychczasowy przedmiot „podstawy przedsiębiorczości” [4]. Realizacja tego przedmiotu obejmuje szkoły branżowe I stopnia, licea ogólnokształcące oraz technika, a jego nauczanie może odbywać się zarówno w klasie pierwszej, jak i drugiej [2].
Czym jest przedmiot „biznes i zarządzanie” i kiedy został wprowadzony?
Biznes i zarządzanie to stosunkowo nowy przedmiot w polskim systemie edukacji, który zastąpił „podstawy przedsiębiorczości” we wrześniu 2023 roku [4]. Stanowi on odpowiedź na zmieniające się potrzeby rynku pracy i rosnące znaczenie kompetencji przedsiębiorczych wśród młodych ludzi.
Przedmiot ten realizowany jest w szkołach branżowych I stopnia, liceach ogólnokształcących oraz technikach [2]. Co istotne, w klasach I i II może być nauczany w wymiarze od 1 do 2 godzin tygodniowo, w zależności od decyzji podjętej przez daną placówkę edukacyjną [2]. Oznacza to, że już uczniowie drugiej klasy mają możliwość zapoznania się z podstawowymi zagadnieniami z zakresu biznesu i zarządzania.
Program nauczania tego przedmiotu został zaprojektowany tak, aby rozwijać u uczniów nie tylko wiedzę teoretyczną, ale również praktyczne umiejętności i postawy przedsiębiorcze. Dzięki temu młodzi ludzie są lepiej przygotowani do aktywnego działania w różnych dziedzinach życia społecznego i gospodarczego [5].
Zakres tematyczny przedmiotu w programie drugiej klasy
Program nauczania przedmiotu biznes i zarządzanie w drugiej klasie szkół ponadpodstawowych obejmuje szeroki zakres zagadnień. Wśród najważniejszych tematów znajdują się:
– Rozwijanie kompetencji przedsiębiorczych, które są niezbędne w dzisiejszym, dynamicznie zmieniającym się świecie [2]
– Nauka efektywnej pracy zespołowej, która jest kluczowa w każdej organizacji biznesowej [2]
– Podstawy planowania własnej działalności gospodarczej, co może zachęcić uczniów do rozważenia kariery przedsiębiorcy w przyszłości [5]
– Zrozumienie procesów zarządzania w biznesie, w tym planowanie strategiczne i operacyjne [2]
– Zapoznanie się z zasadami etyki biznesu, które są fundamentem odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej [2]
Program nauczania obejmuje cele kształcenia w trzech głównych obszarach: wiedzy, umiejętności oraz postaw. Takie kompleksowe podejście umożliwia uczniom rozwijanie nie tylko teoretycznej znajomości zagadnień biznesowych, ale również praktycznych umiejętności, które będą mogli wykorzystać w przyszłej karierze zawodowej [5].
Poziomy nauczania i dostosowanie materiałów
Przedmiot biznes i zarządzanie oferowany jest zarówno w zakresie podstawowym, jak i rozszerzonym [1]. Taki podział pozwala na dostosowanie poziomu trudności i zakresu materiału do indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów.
W zakresie podstawowym uczniowie zapoznają się z fundamentalnymi pojęciami i mechanizmami funkcjonowania przedsiębiorstw oraz podstawowymi zagadnieniami z zakresu zarządzania. Natomiast w zakresie rozszerzonym program obejmuje bardziej zaawansowane koncepcje i praktyki biznesowe, umożliwiając uczniom głębsze zrozumienie procesów zachodzących w świecie biznesu [1].
Dla obu poziomów dostępne są odpowiednio dostosowane materiały dydaktyczne oraz zadania, które mają na celu wspieranie procesu nauczania i uczenia się [1]. Dzięki temu nauczyciele mogą efektywnie przekazywać wiedzę, a uczniowie – skutecznie ją przyswajać.
Innowacyjne metody nauczania stosowane w przedmiocie
Aby zwiększyć zainteresowanie uczniów tematyką biznesową i ułatwić im zrozumienie często skomplikowanych zagadnień, w nauczaniu przedmiotu biznes i zarządzanie stosuje się różnorodne, innowacyjne metody dydaktyczne. Wśród nich można wymienić:
– Wykorzystanie infografik i schematów, które w przystępny sposób prezentują złożone koncepcje i procesy biznesowe [1]
– Prezentowanie materiałów filmowych, które ilustrują omawiane zagadnienia i pokazują ich praktyczne zastosowanie [1]
– Analizę studiów przypadku (case studies), które pozwalają uczniom zapoznać się z rzeczywistymi sytuacjami biznesowymi i sposobami ich rozwiązywania [3]
– Realizację projektów zespołowych, które rozwijają umiejętności współpracy i komunikacji [3]
– Symulacje prowadzenia własnej działalności gospodarczej, dające uczniom przedsmak prawdziwego przedsiębiorczości [5]
Takie zróżnicowane podejście do nauczania nie tylko zwiększa atrakcyjność zajęć, ale również pozwala uczniom lepiej zrozumieć i zapamiętać przekazywane treści. Dzięki temu młodzi ludzie mogą rozwijać swoje kompetencje przedsiębiorcze w sposób efektywny i angażujący [3].
Kluczowe komponenty przedmiotu w kontekście przygotowania do przyszłej kariery
Przedmiot biznes i zarządzanie składa się z wielu komponentów, które mają na celu kompleksowe przygotowanie uczniów do przyszłej kariery zawodowej – zarówno jako pracowników, jak i potencjalnych przedsiębiorców. Do najważniejszych elementów należą:
– Zarządzanie projektami – uczniowie uczą się, jak planować, organizować i kontrolować projekty, co jest cenną umiejętnością w niemal każdej organizacji [3]
– Planowanie przedsiębiorstwa – obejmuje tworzenie biznesplanów i strategii rozwoju, co stanowi fundament każdej działalności gospodarczej [3]
– Zrozumienie rynku i potrzeb klienta – uczniowie poznają metody analizy rynku i badania potrzeb konsumentów, co jest kluczowe dla sukcesu każdego biznesu [5]
– Kompetencje przedsiębiorcze – rozwijanie takich cech jak kreatywność, inicjatywa, umiejętność podejmowania ryzyka i rozwiązywania problemów [5]
– Etyka w biznesie – uczniowie poznają znaczenie odpowiedzialnego i etycznego prowadzenia działalności gospodarczej [2]
Dzięki tym komponentom przedmiot biznes i zarządzanie umożliwia uczniom zrozumienie zależności między różnymi elementami kompetencji przedsiębiorczych i ich rolą w świecie biznesu [5]. To z kolei może pomóc im w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących ich przyszłej ścieżki kariery.
Realizacja przedmiotu w różnych typach szkół ponadpodstawowych
Przedmiot biznes i zarządzanie jest realizowany we wszystkich typach szkół ponadpodstawowych, jednak sposób jego wdrożenia może się nieco różnić w zależności od profilu placówki. Oto jak wygląda realizacja tego przedmiotu w poszczególnych typach szkół:
Licea ogólnokształcące
W liceach ogólnokształcących przedmiot ten może być realizowany zarówno w zakresie podstawowym, jak i rozszerzonym. Uczniowie zainteresowani karierą w biznesie mogą wybrać rozszerzenie, które pozwoli im zgłębić tematykę przedsiębiorczości i zarządzania [2].
Technika
W technikach przedmiot biznes i zarządzanie jest często powiązany z profilem kształcenia zawodowego. Dzięki temu uczniowie mogą zobaczyć, jak ogólne zasady biznesu i zarządzania odnoszą się do ich przyszłego zawodu [2].
Szkoły branżowe I stopnia
W szkołach branżowych I stopnia przedmiot ten koncentruje się na praktycznych aspektach przedsiębiorczości, które będą przydatne uczniom w ich przyszłej pracy zawodowej lub przy prowadzeniu własnej działalności gospodarczej [2] [3].
Niezależnie od typu szkoły, przedmiot biznes i zarządzanie może być nauczany w klasach I i II w wymiarze od 1 do 2 godzin tygodniowo, w zależności od decyzji szkoły [2]. Oznacza to, że uczniowie drugiej klasy mają dostęp do tego przedmiotu, co pozwala im na wczesne rozwijanie kompetencji przedsiębiorczych.
Korzyści wynikające z wczesnego wprowadzenia przedmiotu dla uczniów
Wprowadzenie przedmiotu biznes i zarządzanie już w drugiej klasie szkół ponadpodstawowych niesie ze sobą wiele korzyści dla uczniów. Oto najważniejsze z nich:
– Wczesne rozwijanie kompetencji przedsiębiorczych – uczniowie mają szansę już na początku edukacji ponadpodstawowej rozwijać umiejętności, które będą przydatne w ich przyszłej karierze zawodowej [5]
– Lepsze przygotowanie do wejścia na rynek pracy – zrozumienie mechanizmów rynkowych i zasad funkcjonowania przedsiębiorstw zwiększa konkurencyjność młodych ludzi na rynku pracy [2]
– Możliwość świadomego planowania kariery – dzięki wiedzy z zakresu biznesu i zarządzania uczniowie mogą podejmować bardziej świadome decyzje dotyczące swojej przyszłości zawodowej [5]
– Rozwijanie umiejętności pracy zespołowej – przedmiot kładzie duży nacisk na współpracę w grupie, co jest cenną umiejętnością w każdym środowisku zawodowym [2]
– Stymulowanie postaw przedsiębiorczych – uczniowie są zachęcani do myślenia jak przedsiębiorcy, co może zainspirować ich do założenia własnej działalności gospodarczej w przyszłości [5]
Dzięki tym korzyściom przedmiot biznes i zarządzanie stanowi wartościowy element programu nauczania już od drugiej klasy szkół ponadpodstawowych, przyczyniając się do lepszego przygotowania młodych ludzi do wyzwań współczesnego rynku pracy.
Wyzwania związane z wprowadzeniem przedmiotu do programu nauczania
Mimo licznych korzyści, wprowadzenie przedmiotu biznes i zarządzanie do programu nauczania, szczególnie w drugiej klasie, wiąże się również z pewnymi wyzwaniami:
– Dostosowanie materiału do wieku i poziomu wiedzy uczniów – zagadnienia biznesowe mogą być skomplikowane dla młodych ludzi, dlatego ważne jest ich odpowiednie dostosowanie [1]
– Zapewnienie odpowiednio wykwalifikowanej kadry nauczycielskiej – nauczyciele muszą posiadać nie tylko wiedzę teoretyczną, ale również praktyczne doświadczenie w biznesie [2]
– Równowaga między teorią a praktyką – istotne jest, aby przedmiot nie ograniczał się jedynie do teorii, ale również dawał uczniom możliwość praktycznego zastosowania zdobytej wiedzy [3]
– Motywowanie uczniów do aktywnego uczestnictwa – zagadnienia biznesowe mogą wydawać się odległe dla niektórych uczniów, dlatego ważne jest stosowanie angażujących metod nauczania [1]
– Integracja z innymi przedmiotami – skuteczne nauczanie biznesu i zarządzania wymaga powiązania z innymi dziedzinami wiedzy, takimi jak matematyka, informatyka czy języki obce [5]
Pomimo tych wyzwań, odpowiednio zaplanowane i przeprowadzone zajęcia z przedmiotu biznes i zarządzanie mogą przynieść uczniom drugiej klasy znaczące korzyści edukacyjne i rozwojowe, przygotowując ich do przyszłych wyzwań zawodowych.
Podsumowanie: znaczenie wczesnej edukacji biznesowej
Podsumowując, przedmiot biznes i zarządzanie jest już obecny w programie nauczania drugiej klasy szkół ponadpodstawowych, co stanowi ważny krok w kierunku lepszego przygotowania młodych ludzi do wyzwań współczesnego rynku pracy.
Wprowadzenie tego przedmiotu już na wczesnym etapie edukacji ponadpodstawowej pozwala uczniom na rozwijanie kompetencji przedsiębiorczych, poznanie mechanizmów funkcjonowania biznesu oraz zrozumienie procesów zarządzania [2] [5]. Dzięki temu młodzi ludzie mogą podejmować bardziej świadome decyzje dotyczące swojej przyszłej kariery zawodowej.
Warto podkreślić, że przedmiot ten jest realizowany w różnych typach szkół ponadpodstawowych – liceach ogólnokształcących, technikach oraz szkołach branżowych I stopnia [2]. Dodatkowo, oferowany jest zarówno w zakresie podstawowym, jak i rozszerzonym, co pozwala na dostosowanie poziomu trudności do potrzeb i możliwości uczniów [1].
Dzięki innowacyjnym metodom nauczania, takim jak infografiki, materiały filmowe czy studia przypadku, przedmiot biznes i zarządzanie staje się atrakcyjny dla uczniów i skutecznie przekazuje często skomplikowane zagadnienia biznesowe [1] [3].
Wprowadzenie tego przedmiotu do programu nauczania drugiej klasy szkół ponadpodstawowych to inwestycja w przyszłość młodych ludzi, która może przynieść wymierne korzyści zarówno im samym, jak i całemu społeczeństwu, przyczyniając się do rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce.
Źródła:
[1] https://www.nowaera.pl/szkola-ponadpodstawowa/podreczniki-szkolne/biznes-i-zarzadzanie
[2] https://www.sklep.ekonomik.biz.pl/images/pliki/Biznes%20i%20zarz%C4%85dzanie%20-%20program%20nauczania.pdf
[3] https://www.nowaera.pl/szkola-ponadpodstawowa/podreczniki-szkolne/biznes-i-zarzadzanie/branzowa-szkola
[4] https://operon.pl/Oferta/Szkola-branzowa/Biznes-i-zarzadzanie
[5] https://cms-v1-files.superszkolna.pl/sites/635/wiadomosci/507916/files/programnauczaniabizbs1.pdf

Program Bell to dynamiczny portal edukacyjny, który łączy pasję do języków obcych z wszechstronnym rozwojem osobistym. Tworzymy wartościowe treści w sześciu kluczowych obszarach: językach obcych, edukacji, karierze i biznesie, rozwoju osobistym, podróżach i kulturze oraz poradach praktycznych. Nasze motto „Rozbrzmiewamy w wielu językach” odzwierciedla naszą misję tworzenia przestrzeni, gdzie wiedza i rozwój spotykają się z międzykulturowym dialogiem.