System szkolnictwa w Anglii charakteryzuje się jasno podzielonymi etapami edukacji, obowiązkową nauką do 16 roku życia i elastyczną kontynuacją kształcenia aż do studiów wyższych. W najnowszych latach wdrażane są również reformy, szczególnie w zakresie wsparcia uczniów ze specjalnymi potrzebami. Poniżej znajduje się szczegółowy przegląd struktury systemu edukacyjnego w Anglii, podzielony na kluczowe sekcje dla łatwiejszego zrozumienia i porównania.
Struktura systemu szkolnictwa w Anglii
Całość systemu szkolnictwa w Anglii dzieli się na cztery główne etapy edukacyjne: Primary Education (edukacja podstawowa, wiek 5–11 lat), Secondary Education (edukacja średnia, 11–16 lat), Further Education (kształcenie uzupełniające, 16–18 lat) oraz Higher Education (studia wyższe) [1][2]. Każdy z tych etapów jest ściśle określony zarówno pod względem wieku uczniów, jak i zakresu nauczania. Primary Education to czas intensywnej nauki fundamentów, jak czytanie, pisanie czy matematyka. Secondary Education kończy się egzaminem GCSE, którego wyniki decydują o dostępnych dalszych ścieżkach kształcenia [2].
Further Education obejmuje przygotowanie do egzaminów A-levels, będących warunkiem przyjęcia na studia. Ostatni etap – Higher Education – to uczelnie wyższe i instytucje oferujące stopnie naukowe [1][2].
Key Stages: Szczegółowy podział etapów edukacyjnych
Key Stages (KS) to pięć głównych etapów edukacji: KS1 (5–7 lat), KS2 (7–11 lat), KS3 (11–14 lat), KS4 (14–16 lat), oraz KS5 (16–18 lat) [2]. Edukacja rozpoczyna się najczęściej od klasy Reception (4–5 lat), która przygotowuje do właściwej szkoły podstawowej. W szkołach Primary uczniowie przechodzą przez KS1 i KS2, gdzie następuje ocenianie wewnętrzne nabytych umiejętności [1][2].
Na etapie Secondary School młodzież realizuje program KS3 i KS4, kończąc edukację egzaminami GCSE w wieku 16 lat. Uczniowie, którzy zdecydują się kontynuować naukę, trafiają do KS5 – tzw. Sixth Form lub college, gdzie przygotowują się do A-levels lub wybierają ścieżki zawodowe [2].
Egzaminy GCSE i A-Levels: Kluczowe momenty edukacji
Egzamin GCSE to najważniejszy sprawdzian końca edukacji na poziomie KS4. Jego wyniki determinują, czy uczeń będzie mógł przejść na KS5 celem przygotowania do A-levels, czy też zdecyduje się na kwalifikacje zawodowe [1][2].
Następny krok to A-levels – egzaminy kluczowe dla kandydatów na studia wyższe. To na ich podstawie uniwersytety podejmują decyzje rekrutacyjne [1][2]. System umożliwia również wybór ścieżki kształcenia zawodowego, która przygotowuje do rynku pracy.
Obowiązek edukacyjny i organizacja roku szkolnego
W Anglii obowiązkowa edukacja trwa od 5 do 16 roku życia. Poziom Further Education (16–18 lat) jest opcjonalny, jednak realnie wymaga się, by młodzież do 18. roku życia uczestniczyła w dalszym kształceniu, czy to akademickim, czy zawodowym [1][2]. Rok szkolny tradycyjnie rozpoczyna się na początku września i kończy w lipcu, a pomiędzy kolejnymi trymestrami występują przerwy świąteczne i wakacje letnie [3].
Lokalne różnice i rola władz lokalnych
Chociaż system edukacji w Anglii jest nadzorowany centralnie, lokalne władze (local authorities) oraz szkolne boardy mają wpływ na organizację oraz ofertę programową. Powoduje to zróżnicowanie pod względem dostępnych przedmiotów, wsparcia czy zajęć dodatkowych pomimo formalnie jednolitej struktury systemu [3][4].
W Anglii program i realizacja nauczania mogą różnić się od tych znanych w Szkocji, Walii czy Irlandii Północnej, gdzie stosuje się odmienne systemy [3].
Wsparcie dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SEND)
System SEND staje się coraz bardziej istotny ze względu na wzrost liczby uczniów wymagających dodatkowego wsparcia. W 2025 roku rząd wprowadza znaczące reformy: zwiększa finansowanie na ten cel o 2,6 miliarda funtów oraz wdraża cyfrowe, ujednolicone plany EHCP, ułatwiające szybkie reagowanie na indywidualne potrzeby uczniów [4].
Zdigitalizowane plany EHCP mają uprościć proces ubiegania się o wsparcie, ułatwić koordynację działań szkół i władz lokalnych, a zwiększenie środków ma pomóc placówkom edukacyjnym sprostać rosnącej presji [4].
Podsumowanie
System szkolnictwa w Anglii to czytelnie zorganizowana ścieżka, obejmująca kluczowe etapy edukacji, egzaminacyjne progi oraz możliwości dostosowania nauki do indywidualnych potrzeb. Trwająca modernizacja, zwłaszcza w zakresie wsparcia SEND, odzwierciedla rosnące wymagania współczesnej edukacji i adaptację do zmieniających się realiów społecznych [1][2][4]. Dzięki centralnemu nadzorowi i istotnej roli władz lokalnych, system ten równoważy jednolitą strukturę z lokalną elastycznością, zapewniając szeroki dostęp do edukacji na wysokim poziomie.
Źródła:
- [1] https://www.mojestypendium.pl/aktualnosci/jak-wyglada-system-edukacji-w-wielkiej-brytanii/
- [2] https://world-schools.com/pl/the-british-curriculum-guide/
- [3] https://www.przekazypieniezne.com/blog/rok-szkolny-i-wakacje-w-anglii/
- [4] https://www.uniformeducation.co.uk/blog/2025/03/the-state-of-uk-education-in-2025-a-comprehensive-overview-1
Program Bell to dynamiczny portal edukacyjny, który łączy pasję do języków obcych z wszechstronnym rozwojem osobistym. Tworzymy wartościowe treści w sześciu kluczowych obszarach: językach obcych, edukacji, karierze i biznesie, rozwoju osobistym, podróżach i kulturze oraz poradach praktycznych. Nasze motto „Rozbrzmiewamy w wielu językach” odzwierciedla naszą misję tworzenia przestrzeni, gdzie wiedza i rozwój spotykają się z międzykulturowym dialogiem.