Jak określane są poziomy znajomości języka obcego?

Poziomy znajomości języka obcego są definiowane za pomocą międzynarodowej skali, która pozwala na jednolite określenie kompetencji językowych. System ten umożliwia precyzyjne określenie, na jakim etapie znajomości danego języka znajduje się dana osoba. Skala ta jest powszechnie stosowana zarówno w edukacji, jak i na rynku pracy.

Europejski System Opisu Kształcenia Językowego (CEFR)

Poziomy znajomości języka obcego są najczęściej określane zgodnie ze skalą Rady Europy, znaną jako Europejski System Opisu Kształcenia Językowego (Common European Framework of Reference for Languages – CEFR). Skala ta została stworzona, aby ujednolicić ocenę znajomości języków obcych w Europie i poza nią [1]. System ten wyróżnia sześć poziomów biegłości językowej, które są podzielone na trzy główne grupy: początkujący (A1-A2), średniozaawansowany (B1-B2) oraz zaawansowany (C1-C2) [2].

Skala CEFR stała się standardem w Europie i jest powszechnie stosowana przez instytucje edukacyjne, wydawnictwa językowe oraz pracodawców [3]. Dzięki temu systemowi możliwe jest obiektywne porównanie umiejętności językowych osób z różnych krajów i o różnym doświadczeniu edukacyjnym.

Podstawowe poziomy znajomości języka (A1-A2)

Pierwszy poziom w skali CEFR to poziom A1 (Początkujący). Osoba na tym poziomie posiada podstawową znajomość języka i potrafi używać go w najprostszych sytuacjach codziennych [1]. Na tym etapie można przedstawić się, zadać proste pytania dotyczące miejsca zamieszkania, znajomych czy posiadanych rzeczy, a także zrozumieć najprostsze komunikaty pod warunkiem, że rozmówca mówi wolno i wyraźnie.

Kolejny poziom to A2 (Pre-Intermediate). Na tym poziomie osoba posiada rozszerzoną podstawową znajomość języka, która pozwala na prostą komunikację w sytuacjach codziennych [2]. Użytkownik języka na poziomie A2 potrafi opisać swoje otoczenie, codzienne czynności i potrzeby. Umie również komunikować się w rutynowych sytuacjach, które wymagają prostej i bezpośredniej wymiany informacji na znane tematy.

Na poziomach A1 i A2 znajomość języka jest jeszcze bardzo ograniczona, ale wystarcza do podstawowej komunikacji w prostych, codziennych sytuacjach [3].

Średniozaawansowane poziomy znajomości języka (B1-B2)

Na poziomie B1 (Intermediate) użytkownik języka osiąga umiejętność porozumiewania się w większości sytuacji, choć nadal może napotykać pewne trudności [1]. Osoba na tym poziomie potrafi radzić sobie z większością sytuacji, które mogą się zdarzyć podczas podróży po kraju, gdzie używa się danego języka. Potrafi również tworzyć proste, spójne wypowiedzi na tematy, które są jej znane lub które ją interesują.

Poziom B2 (Upper-Intermediate) oznacza skuteczną komunikację w większości sytuacji, zarówno w mowie, jak i piśmie [2]. Użytkownik języka na tym poziomie rozumie główne wątki konkretnych i abstrakcyjnych wypowiedzi, w tym dyskusji specjalistycznych z zakresu swoich zainteresowań. Potrafi porozumiewać się na tyle płynnie i spontanicznie, że może prowadzić normalną rozmowę z rodzimym użytkownikiem języka bez wysiłku dla którejkolwiek ze stron.

Poziomy B1 i B2 są często wymagane przez pracodawców jako minimum dla stanowisk, które wymagają komunikacji w języku obcym [2].

Zaawansowane poziomy znajomości języka (C1-C2)

Poziom C1 (Advanced) oznacza zaawansowaną umiejętność porozumiewania się, choć użytkownik może nadal napotykać pewne trudności w złożonych sytuacjach [1]. Osoba na tym poziomie potrafi zrozumieć szeroki zakres trudnych, dłuższych tekstów oraz dostrzec ukryte znaczenia. Potrafi wypowiadać się płynnie i spontanicznie, bez wyraźnego poszukiwania słów i wyrażeń. Umie również skutecznie i elastycznie używać języka w kontaktach społecznych, zawodowych lub w nauce.

Najwyższy poziom znajomości języka to C2 (Proficient). Oznacza on doskonałą znajomość języka, umożliwiającą skuteczną komunikację w każdej sytuacji [2]. Użytkownik języka na poziomie C2 rozumie praktycznie wszystko, co słyszy lub czyta. Potrafi streszczać informacje z różnych źródeł, pisanych lub mówionych, spójnie odtwarzając zawarte w nich tezy i wyjaśnienia. Potrafi wyrażać swoje myśli bardzo płynnie, spontanicznie i precyzyjnie, subtelnie różnicując odcienie znaczeniowe nawet w bardziej złożonych wypowiedziach.

Poziomy C1 i C2 są zazwyczaj osiągane przez osoby, które intensywnie uczyły się języka przez wiele lat lub mieszkały w kraju, gdzie jest on używany [3].

Cztery kluczowe kompetencje językowe

Warto podkreślić, że poziomy znajomości języka w skali CEFR są określane na podstawie czterech kluczowych kompetencji językowych: słuchania, czytania, mówienia i pisania [3][4]. Dla każdej z tych umiejętności istnieją konkretne kryteria oceny, które pozwalają określić poziom biegłości użytkownika.

Kompetencja słuchania odnosi się do zdolności rozumienia wypowiedzi ustnych w danym języku. Kompetencja czytania dotyczy rozumienia tekstów pisanych. Kompetencja mówienia obejmuje zdolność do komunikacji ustnej, w tym płynność wypowiedzi, poprawność gramatyczną i bogactwo słownictwa. Kompetencja pisania odnosi się do umiejętności tworzenia tekstów pisanych o różnym stopniu złożoności [4].

Na każdym poziomie CEFR określa konkretne umiejętności w ramach tych czterech kompetencji, co pozwala na bardziej precyzyjną ocenę znajomości języka [3].

Jak określa się poziom znajomości języka?

Poziom znajomości języka jest zazwyczaj określany poprzez kompleksowe testy, które oceniają umiejętności w czytaniu, pisaniu, słuchaniu i mówieniu [1]. Testy te mogą być przeprowadzane przez certyfikowane instytucje, takie jak szkoły językowe, uniwersytety czy specjalistyczne ośrodki egzaminacyjne [3].

Każdy poziom zawiera szczegółowe wytyczne dotyczące słownictwa, gramatyki i umiejętności komunikacyjnych, które powinien posiadać użytkownik języka [3][4]. Wytyczne te są używane jako podstawa do tworzenia testów i egzaminów, które pozwalają na obiektywną ocenę poziomu znajomości języka.

Warto zauważyć, że poziomy są ze sobą powiązane i ich osiąganie następuje w sposób ciągły, od początkującego do zaawansowanego [2][3]. Oznacza to, że nauka języka jest procesem stopniowym, a przejście z jednego poziomu na drugi wymaga opanowania określonego zakresu umiejętności.

Praktyczne zastosowanie skali CEFR

Skala CEFR jest powszechnie stosowana w różnych kontekstach, od edukacji po rynek pracy. W edukacji jest używana do określania celów nauczania, tworzenia programów nauczania i oceniania postępów uczniów [3]. Wydawnictwa językowe często oznaczają swoje materiały dydaktyczne poziomami CEFR, co ułatwia wybór odpowiednich materiałów do nauki.

Na rynku pracy skala CEFR jest wykorzystywana w CV, aby określić poziom znajomości języka obcego [2]. Pracodawcy często wymagają konkretnego poziomu znajomości języka na określonych stanowiskach, a posiadanie certyfikatu potwierdzającego poziom zgodny z CEFR może być znaczącym atutem podczas rekrutacji.

Międzynarodowe egzaminy językowe, takie jak Cambridge English, TOEFL, IELTS (dla języka angielskiego), DELF/DALF (dla języka francuskiego) czy Goethe-Zertifikat (dla języka niemieckiego), również odnoszą swoje wyniki do skali CEFR, co ułatwia porównywanie różnych certyfikatów [3].

Znaczenie poziomów znajomości języka w dzisiejszym świecie

W dzisiejszym zglobalizowanym świecie znajomość języków obcych staje się coraz ważniejsza, zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Skala CEFR, jako powszechnie uznany standard, pomaga w precyzyjnym określeniu poziomu znajomości języka, co jest istotne w wielu kontekstach [1].

Jednolity system opisu poziomów znajomości języka ułatwia mobilność edukacyjną i zawodową w Europie i na świecie. Pozwala on na lepsze zrozumienie kwalifikacji językowych osób z różnych krajów i o różnym doświadczeniu edukacyjnym [3].

Ponadto, świadomość własnego poziomu znajomości języka, określonego zgodnie ze skalą CEFR, może pomóc w ustaleniu celów nauki i śledzeniu postępów. Może również pomóc w wyborze odpowiednich materiałów dydaktycznych i kursów językowych [4].

Źródła:
[1] https://www.etutor.pl/help/advancement-levels
[2] https://www.livecareer.pl/cv/poziomy-znajomosci-jezyka-cv
[3] https://www.profi-lingua.pl/blog/poziomy-znajomosci-jezyka-w-skali-europy
[4] https://www.britishcouncil.pl/angielski/poziomy-dorosli