Wprowadzenie do efektywnego nauczania języka polskiego Ukraińców
W obliczu dynamicznych zmian społecznych i geopolitycznych, nauczanie języka polskiego jako obcego (JPJO) dla Ukraińców stało się kluczowym wyzwaniem edukacyjnym. Szczególnie po wybuchu wojny w 2022 roku, metodyka nauczania JPJO przeszła znaczącą transformację, dostosowując się do nowych potrzeb i wymagań [1].
Skuteczne metody nauczania wykorzystywane w praktyce
Metoda audiolingwalna stanowi jeden z fundamentów efektywnego nauczania języka polskiego. Jej skuteczność opiera się na intensywnym drylu językowym, który pozwala na automatyzację poprawnych form. Kluczowe jest jednak wcześniejsze zrozumienie potencjalnej lapsogeniczności, czyli możliwości popełnienia błędów językowych [1].
Równie istotne jest stosowanie metody kontrastywnej, która polega na systematycznym porównywaniu elementów językowych polskiego (J2) z językiem wschodniosłowiańskim (J1). Takie podejście pomaga w identyfikacji potencjalnych błędów i przerwaniu automatycznego transferu językowego [1].
Statystyki i rzeczywiste wykorzystanie języka polskiego
Badania pokazują znaczące zaangażowanie w naukę języka polskiego wśród Ukraińców. 55,5% badanych używa języka polskiego w codziennej komunikacji, natomiast 63,5% wykorzystuje go w kontekście edukacyjnym – podczas zajęć szkolnych lub na lektoratach [2].
Co więcej, poziom rozumienia języka polskiego jest zróżnicowany: 15,1% badanych deklaruje bardzo dobre rozumienie ze słuchu, 43% ocenia swoje umiejętności jako dobre, a 29% jako średnie [2].
Rozwój materiałów dydaktycznych i dostępność zasobów
W odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie, nastąpił znaczący rozwój materiałów dydaktycznych. Przed 2022 rokiem funkcjonowały 522 ukraińskie szkoły nauczające języka polskiego [4]. Obecnie dostępne są liczne bezpłatne materiały online, które można znaleźć na stronach rządowych (gov.pl) oraz portalach organizacji społecznych, jak Stowarzyszenie Wspólnota Polska [1].
Metodyka nauczania i jej komponenty
Metoda gramatyczno-tłumaczeniowa z elementem kognitywnym okazuje się szczególnie skuteczna w walce z błędami transferu. Jej skuteczność wynika z systematycznego porównywania form językowych, co prowadzi do lepszego zrozumienia różnic między językami i automatyzacji poprawnych form [1].
Źródła:
[1] https://jows.pl/brepo/panel_repo_files/2024/09/26/rsqg2h/jows-03-2024-izdebska-dlugosz.pdf
[2] https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_56583_pig_2088/c/articles-2178795.pdf.pdf
[3] https://startpolish.pl/jak-uczyc-jezyka-polskiego-obcokrajowcow-oto-kilka-wskazowek/
[4] https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/Raport-OSW_Do-Polski-przez-polski_net_1.pdf

Program Bell to dynamiczny portal edukacyjny, który łączy pasję do języków obcych z wszechstronnym rozwojem osobistym. Tworzymy wartościowe treści w sześciu kluczowych obszarach: językach obcych, edukacji, karierze i biznesie, rozwoju osobistym, podróżach i kulturze oraz poradach praktycznych. Nasze motto „Rozbrzmiewamy w wielu językach” odzwierciedla naszą misję tworzenia przestrzeni, gdzie wiedza i rozwój spotykają się z międzykulturowym dialogiem.