Przedmiot podstawy przedsiębiorczości to kluczowy element edukacji w szkołach ponadpodstawowych, który przygotowuje młodzież do funkcjonowania w świecie gospodarki. Jest realizowany w liceach ogólnokształcących, technikach i szkołach branżowych, a jego głównym celem jest kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie uczniów do aktywnego udziału w życiu gospodarczym i społecznym [1][2]. Co dokładnie oferuje ten przedmiot i jaką wiedzę zdobywają uczniowie podczas jego realizacji?
Podstawowe założenia i cele przedmiotu
Podstawy przedsiębiorczości to przedmiot nauczany na III etapie edukacyjnym, najczęściej w drugiej klasie szkoły ponadpodstawowej [3]. Program nauczania „Podstawy przedsiębiorczości 2.0” przewiduje realizację 60 godzin lekcyjnych [3], podczas których uczniowie zdobywają wiedzę z wielu dziedzin.
Główne cele przedmiotu to:
– Przygotowanie młodych ludzi do roli pracownika lub przedsiębiorcy w gospodarce rynkowej
– Rozwijanie kompetencji kluczowych potrzebnych w dorosłym życiu
– Kształtowanie postaw przedsiębiorczych i proaktywnego podejścia do życia zawodowego
– Nauka podejmowania racjonalnych decyzji ekonomicznych [3][5]
Jak podkreślają eksperci, podstawy przedsiębiorczości mają nie tylko przekazywać suchą wiedzę teoretyczną, ale przede wszystkim kształtować umiejętności praktyczne i postawy, które pomogą młodym ludziom odnaleźć się na rynku pracy lub założyć własną działalność gospodarczą [5].
Zakres wiedzy przekazywanej na zajęciach
Program nauczania podstaw przedsiębiorczości obejmuje szeroki zakres zagadnień z różnych dyscyplin naukowych. Uczniowie poznają podstawowe pojęcia z zakresu:
– Ekonomii
– Zarządzania
– Finansów
– Politologii
– Socjologii
– Prawa [3][4]
W toku nauki uczniowie zapoznają się z mechanizmami gospodarki rynkowej, różnymi formami organizacyjno-prawnymi przedsiębiorstw oraz zasadami ich funkcjonowania [3][4]. Dzięki temu zdobywają kompleksowy obraz współczesnej gospodarki i roli, jaką mogą w niej odegrać.
Ponadto, przedmiot kładzie nacisk na zrozumienie podstawowych pojęć ekonomicznych, takich jak:
– Popyt i podaż
– Mechanizmy kształtowania cen
– Inflacja i jej skutki dla gospodarki
– Zasady funkcjonowania rynku pracy [2][4]
Co ważne, uczniowie uczą się również o zależnościach między podmiotami gospodarczymi oraz o roli państwa w procesach gospodarczych [5], co daje im szerszą perspektywę na funkcjonowanie całego systemu ekonomicznego.
Praktyczne umiejętności rozwijane na zajęciach
Podstawy przedsiębiorczości to nie tylko teoria. Przedmiot ten kładzie duży nacisk na rozwijanie praktycznych umiejętności, które uczniowie będą mogli wykorzystać w swoim dorosłym życiu.
Jedną z kluczowych umiejętności, które zdobywają uczniowie, jest tworzenie biznesplanu [2][4]. Uczą się, jak planować przedsięwzięcia biznesowe, analizować ryzyko i szanse powodzenia oraz jak zarządzać finansami przedsiębiorstwa. Często w ramach zaliczenia uczniowie przygotowują własne pomysły na biznes, co rozwija ich kreatywność i umiejętności przedsiębiorcze [2].
Ponadto, przedmiot rozwija takie umiejętności jak:
– Analiza i interpretacja danych ekonomicznych
– Podejmowanie racjonalnych decyzji finansowych
– Planowanie kariery zawodowej
– Przygotowanie do poszukiwania pracy (np. pisanie CV, przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej)
– Zarządzanie budżetem osobistym [3][5]
Dzięki tym praktycznym umiejętnościom uczniowie są lepiej przygotowani do wejścia na rynek pracy lub do założenia własnej działalności gospodarczej [5].
Rola podstaw przedsiębiorczości w kształtowaniu postaw
Podstawy przedsiębiorczości to przedmiot, który nie tylko przekazuje wiedzę, ale również kształtuje postawy uczniów. Jak wskazują źródła, jednym z głównych celów tego przedmiotu jest rozwijanie postaw przedsiębiorczych, które będą przydatne niezależnie od wybranej ścieżki zawodowej [1][5].
Postawy kształtowane w trakcie zajęć to:
– Proaktywność i inicjatywa
– Odpowiedzialność za podejmowane decyzje
– Innowacyjność i kreatywność
– Gotowość do podejmowania ryzyka w sposób kontrolowany
– Etyczne podejście do działalności gospodarczej [3][5]
Źródła podkreślają, że postawy przedsiębiorcze są cenne nie tylko dla przyszłych przedsiębiorców, ale również dla pracowników najemnych, ponieważ pozwalają na lepsze odnalezienie się na rynku pracy i aktywne kształtowanie własnej kariery zawodowej [1].
Przyszłość przedmiotu i planowane zmiany
Warto zauważyć, że edukacja w zakresie przedsiębiorczości stale ewoluuje, aby lepiej odpowiadać na wyzwania współczesnej gospodarki. Od 2023 roku planowane jest wprowadzenie nowego przedmiotu o nazwie „Biznes i zarządzanie”, który ma zastąpić „Podstawy przedsiębiorczości” w niektórych szkołach [2].
Nowy przedmiot ma za zadanie jeszcze lepiej przygotować młodych ludzi do podejmowania decyzji gospodarczych i prowadzenia własnej działalności [2]. Zmiana ta wynika z potrzeby dostosowania edukacji do rosnących wymagań rynku pracy i zmieniających się realiów gospodarczych.
Jednak niezależnie od nazwy przedmiotu, jego główny cel pozostaje niezmienny – wyposażenie młodych ludzi w wiedzę, umiejętności i postawy, które pozwolą im z sukcesem funkcjonować w świecie gospodarki rynkowej [2][5].
Znaczenie podstaw przedsiębiorczości w całościowym kształceniu
Podstawy przedsiębiorczości pełnią istotną rolę w całościowym kształceniu młodego człowieka. Przedmiot ten integruje wiedzę z wielu dziedzin, takich jak ekonomia, zarządzanie, finanse, prawo, a nawet elementy psychologii [4], co pozwala uczniom na lepsze zrozumienie otaczającego ich świata.
Dodatkowo, wiedza i umiejętności zdobyte na zajęciach z podstaw przedsiębiorczości są przydatne niezależnie od wybranej przez ucznia ścieżki kariery. Zarówno przyszli przedsiębiorcy, jak i pracownicy najemni, a nawet osoby działające w sektorze non-profit, mogą skorzystać z umiejętności takich jak planowanie budżetu, analiza ryzyka czy rozumienie mechanizmów rynkowych [3][5].
Co szczególnie ważne, podstawy przedsiębiorczości to jeden z niewielu przedmiotów szkolnych, który bezpośrednio przygotowuje uczniów do wyzwań, jakie czekają na nich po zakończeniu edukacji [2]. Daje im praktyczne narzędzia do lepszego funkcjonowania w dorosłym życiu i podejmowania świadomych decyzji ekonomicznych.
Podsumowując, przedmiot podstawy przedsiębiorczości odgrywa kluczową rolę w przygotowaniu młodych ludzi do aktywnego uczestnictwa w życiu gospodarczym i społecznym. Łącząc teorię z praktyką, pomaga uczniom rozwinąć nie tylko wiedzę, ale również umiejętności i postawy, które będą im służyć przez całe życie.
Źródła:
[1] https://zpe.gov.pl/b/postawy-przedsiebiorczosci—program-nauczania/PDONX2eye
[2] https://polskabezgotowkowa.pl/dla-ciebie/artykuly/podstawy-przedsiebiorczosci-czego-twoje-dziecko-nauczy-sie-w-liceum-technikum-albo-szkole-branzowej-i-stopnia/
[3] https://www.sklep.ekonomik.biz.pl/images/pliki/Program%20nauczania%20Podstawy%20przedsie%C4%99biorczo%C5%9Bci%202.0.pdf
[4] https://www.frse.org.pl/brepo/panel_repo_files/2021/06/02/ythdu3/104705065591760-184-202.pdf
[5] https://reymont.czestochowa.pl/wp-content/uploads/2022/12/program_nauczania_podstawy_przedsiebiorczosci_Technikum.pdf

Program Bell to dynamiczny portal edukacyjny, który łączy pasję do języków obcych z wszechstronnym rozwojem osobistym. Tworzymy wartościowe treści w sześciu kluczowych obszarach: językach obcych, edukacji, karierze i biznesie, rozwoju osobistym, podróżach i kulturze oraz poradach praktycznych. Nasze motto „Rozbrzmiewamy w wielu językach” odzwierciedla naszą misję tworzenia przestrzeni, gdzie wiedza i rozwój spotykają się z międzykulturowym dialogiem.