W Polsce szkoła ponadpodstawowa nie jest obowiązkowa w ścisłym rozumieniu, jednak prawo nakłada obowiązek nauki do 18 roku życia, który można spełnić poprzez wybór różnych form edukacji po ukończeniu szkoły podstawowej [7].
Jak działa obowiązek szkolny po szkole podstawowej?
Obowiązek szkolny w Polsce trwa do ukończenia 18 roku życia lub do uzyskania świadectwa ukończenia szkoły podstawowej, w zależności od tego, co nastąpi później [7]. Po zrealizowaniu podstawowego etapu edukacji, młodzież zobowiązana jest do dalszego kontynuowania nauki, ale forma realizacji tego obowiązku pozostaje elastyczna [7].
Zgodnie z aktualnymi przepisami, po zakończeniu etapu szkoły podstawowej, obowiązek nauki można realizować poprzez:
uczęszczanie do szkoły ponadpodstawowej (publicznej lub niepublicznej),
uczestnictwo w przygotowaniu zawodowym u pracodawcy,
uczęszczanie na kwalifikacyjne kursy zawodowe,
kontynuację edukacji na uczelni wyższej [7].
Kiedy staje się możliwe zakończenie nauki?
Obowiązek szkolny rozpoczyna się w roku, gdy dziecko kończy 7 lat i obejmuje edukację w szkole podstawowej [7]. Po ukończeniu podstawówki, jeśli uczeń nie ukończył jeszcze 18 roku życia, musi kontynuować edukację w formie wybranej zgodnie z przepisami [7].
Oznacza to, że obowiązek uczęszczania do szkoły ponadpodstawowej występuje tylko wtedy, gdy jest to wybrana forma realizacji obowiązku nauki. Jeśli uczeń osiągnie pełnoletność przed ukończeniem kolejnej szkoły, obowiązek nauki ustaje z chwilą uzyskania wieku 18 lat [7].
Czym można zastąpić szkołę ponadpodstawową?
Prawo przewiduje alternatywne ścieżki realizacji obowiązku nauki po ukończeniu szkoły podstawowej. Można wybrać:
kontynuację edukacji w formie przygotowania zawodowego u pracodawcy,
udział w kwalifikacyjnych kursach zawodowych,
studia wyższe – jeśli ukończono szkołę ponadpodstawową przed ukończeniem 18 lat [7].
Taki system pozwala na dopasowanie ścieżki edukacyjnej do indywidualnych preferencji ucznia, przy jednoczesnym spełnieniu wymogów formalnych dotyczących obowiązku nauki [7].
Szkoła ponadpodstawowa – czy naprawdę jest obowiązkowa?
Szkoła ponadpodstawowa nie jest wymagana jako konkretna jedyna ścieżka po ukończeniu szkoły podstawowej. Kluczowe jest jednak realizowanie jakiejś formy edukacji ponadpodstawowej lub przygotowania zawodowego do ukończenia 18 roku życia [7].
W praktyce oznacza to, że można wybrać dowolny typ szkoły ponadpodstawowej (np. technikum, liceum, branżowa szkoła), przygotowanie zawodowe, kursy kwalifikacyjne lub inne przewidziane przepisami formy kształcenia [7].
Najważniejsze informacje dla ucznia i rodzica
Podsumowując, szkoła ponadpodstawowa nie jest obowiązkowa jako konkretna instytucja ani kierunek. Jednak obowiązek nauki trwa do ukończenia 18 roku życia i można go spełnić przez uczęszczanie do szkoły ponadpodstawowej lub innego rodzaju placówki edukacyjnej, a także przez podjęcie przygotowania zawodowego [7].
Z punktu widzenia prawa kluczowe jest nie miejsce, lecz sposób realizacji obowiązku nauki, który może być indywidualnie dopasowany do możliwości i planów ucznia [7].
Podsumowanie
W świetle obowiązujących przepisów, szkoła ponadpodstawowa jest tylko jedną z opcji realizacji obowiązku nauki po ukończeniu szkoły podstawowej. Nie jest wymagana określona forma ani konkretna instytucja – ważne jest natomiast, by spełnić wymóg edukacyjny do ukończenia 18 roku życia [7].
Źródła:
- https://bukowsko.pl/art/4255/obowiazek-nauki-w-roku-szkolnym-20252026-kontrola-spelniania-obowiazku-nauki
Program Bell to dynamiczny portal edukacyjny, który łączy pasję do języków obcych z wszechstronnym rozwojem osobistym. Tworzymy wartościowe treści w sześciu kluczowych obszarach: językach obcych, edukacji, karierze i biznesie, rozwoju osobistym, podróżach i kulturze oraz poradach praktycznych. Nasze motto „Rozbrzmiewamy w wielu językach” odzwierciedla naszą misję tworzenia przestrzeni, gdzie wiedza i rozwój spotykają się z międzykulturowym dialogiem.